Soil liquefaction occurs when a saturated or partially saturated soil substantially loses strength and stiffness in response to an applied stress such as shaking during an earthquake or other sudden change in stress condition, in which material that is ordinarily a solid behaves like a liquid.
In soil mechanics, the term "liquefied" was first used by Allen Hazen, in reference to the 1918 failure of the Calaveras Dam in California. He described the mechanism of flow liquefaction of the embankment dam as:
If the pressure of the water in the pores is great enough to carry all the load, it will have the effect of holding the particles apart and of producing a condition that is practically equivalent to that of quicksand… the initial movement of some part of the material might result in accumulating pressure, first on one point, and then on another, successively, as the early points of concentration were liquefied.
روانگرایی خاک یا شبیه به مایع عمل کردن خاک وقتی رخ میدهد که، به خاطر تکانها، دانههای مواد اشباع شده با آب (مانند شن و ماسه) بهطور موقت استحکام خود را از دست داده و از شکل جامد به حالت روان تبدیل شوند. روانگرایی خاک میتواند ساختارهای سفت و سخت، مانند ساختمانها و پلها را، کج کند یا به ساختارهای فرورونده تبدیل کند.
در مکانیک خاک ، اصطلاح "روان گرایی" اولین بار توسط آلن هازن ، با اشاره به خرابی سال 1918 سد کالاوراس در کالیفرنیا، مورد استفاده قرار گرفت. وی مکانیسم روان گرایی جریان خاکریزی سد را اینگونه توصیف کرد:
« اگر فشار آب در منافذ به اندازه کافی زیاد باشد که بتواند تمام بار را تحمل کند، این قدرت را خواهد داشت که ذرات را از هم جدا کرده و شرایطی را تولید کند که عملا معادل فشار باتلاق شنی می باشد ... حرکت اولیه بخشی از قسمت ماده ممکن است در ابتدا در یک نقطه باعث انباشت فشار شود، و سپس بر نقطه ای دیگر، پشت سر هم این فشار وارد می آید ، زیرا نقاط اولیه روان شده بودند.»
ریزش بهمن یا برفکوچ تودهٔ بزرگ برف است که در سراشیبی کوهستان به حرکت در میآید. تودههای بزرگ بهمن باعث مدفون شدن اشیا و مرگ جانداران میشود.
این پدیدهٔ سریع و ناگهانیِ جریان یافتن انبوهی از برف سطح شیبدار به سوی پایین است. این جریان در ناحیهٔ شروع معمولاً با شکستن مکانیکی در یک خشت برفی (بهمن دال) در ارتفاعات جایی که دورهٔ سرمای هوا در طول سال طولانیتر است آغاز میشود و این زمانی است که فشار وارد بر برف به بیش از توان مقاومتی آن میرسد. گاهی هم، این فشار به تدریج و با گستردهتر شدن برفهای نیمهمنجمد انجام میشود. پس از شروع، معمولاً به سرعت شتاب بهمن افزایش مییابد و با دربرگیری سریع برفِ بیشتر اندازهٔ حجم و جرم آن بیشتر میشود. اگر بهمن به سرعت کافی برسد برف ممکن است با هوا مخلوط شود و یک بهمن پودر برفی تشکیل شود، که یک نوع جریان گرانشی است. بهمنهای پودر برفی میتوانند سرعتی تا ۳۰۰ کیلومتر در ساعت و تودههایی بیشتر از ۱۰ میلیون تن داشتهباشند. این جریان خود میتواند مسافتهای طولانی در مسیر به سوی پایین دره و حتی برای مسافت کوتاهی مسیری سربالایی بپیماید.
باری که یک خشت برف ممکن است پیدا کند میتواند تنها به دلیل گرانش باشد، که در آن صورت ممکن است رها شدنش در اثر نرمتر شدن خشت برف یا افزایش بار به دلیل باریدن باشد. بهمنهایی که از این راه اتفاق میافتند به عنوان سقوطِ «خود بهخودِ» بهمن شناخته شدهاند. بهمن همچنین میتواند با بارهای دیگر مانند حرکت اسکی بازان، ماشین برفی سواران، حیوانات یا مواد منفجره شروع یا باعث شود. فعالیتهای لرزهای زمین نیز ممکن است شکست در خشت برف و ریزش بهمن را آغاز کند. افسانهای مدعی است که بهمن را میتوان با صدای بلند یا فریاد باعث شد، اما فشار صدا از نظر مقدار و اندازه بیش از حد کوچک است که بتواند ماشهٔ ریزش بهمن را بکشد.
What to do after an earthquake?
Expect aftershocks hours, days, or weeks after the main quake.
Aftershocks can cause building damage and falling debris that could injure you.
Avoid open flames in damaged buildings.
Earthquakes can damage gas lines, so don’t use lighters or matches.
If you live near the coast, stay away from the beach.
Earthquakes can cause dangerous tsunamis and flooding.
Drive carefully and plan alternative routes.
Structural damage and traffic light outages may make it difficult to get to your destination.
پس از وقوع زلزله چه باید کرد؟
ساعت ها ، روزها یا هفته ها پس از وقوع زمین لرزه ، انتظار وقوع پس لرزه ها را داشته باشید.
پس لرزه ها می توانند باعث ایجاد خسارت به ساختمان و ریزش آوار شوند که می تواند به شما آسیب برساند.
از شعله های فعال آتش در ساختمان های آسیب دیده دوری کنید.
زمین لرزه می تواند به خطوط گاز آسیب برساند ، بنابراین از فندک یا کبریت استفاده نکنید.
اگر در نزدیکی ساحل زندگی می کنید، از ساحل دور شوید.
زمین لرزه می تواند باعث سونامی خطرناک و جاری شدن سیل شود.
با دقت رانندگی کنید و مسیرهای جایگزین را نیز برنامه ریزی کنید.
آسیب ساختاری و قطع شدن چراغ راهنمایی ممکن است رسیدن به مقصد را دشوار کند.
درباره پس لرزه ها بیشتر بدانید (پس لرزه - Aftershock)
زلزله، همراه با طوفان شدید، فعالیت آتشفشانی، برخورد موج ساحلی، و آتشسوزی بزرگ، میتواند منجر به عدم ثبات شیب زمین و خطر بزرگی در زمینشناسی شود. خطر لغزش زمین حتی ممکن است در حالی که پرسنل اورژانس اقدام به نجات میکنند باقی بماند.
آتش - Fire
زلزله میتواند با صدمه زدن به قدرت برق یا خطوط گاز منجر به آتشسوزی شود. در صورت صدمه به شبکه آبرسانی و از دست دادن فشار، جلوگیری از گسترش آتش نیز ممکن است مشکل شود. برای مثال، مرگ و میر در زلزله ۱۹۰۶ سان فرانسیسکو بیشتر توسط آتشسوزی بود تا از زلزله.
لرزاندن و گسیختگی زمین اثرات اصلی ایجاد شده توسط زمین لرزه هستند، اساساً منجر به آسیب زیاد یا کم ساختمانها و دیگر سازههای سفت و سخت میشود. شدت عوارض بستگی به ترکیب پیچیدهٔ بزرگی زلزله، فاصله از مرکز زلزله، شرایط زمینشناسی و geomorpholical محل دارد که باعث تقویت یا کاهش انتشار امواج میشود. تکان زمین را با شتاب زمین اندازهگیری میکنند. ویژگیهای خاص زمینشناسی، geomorphological و geostructural محل میتوانند میزان لرزش زمین را حتی در زلزلههای کم شدت افزایش دهند. این اثر، سایت یا تقویت محلی نامیده شدهاست. اصولاً به دلیل انتقال حرکت لرزهای از خاک سخت
به خاک سطحی نرم، تمرکز و ذخیرهٔ انرژی لرزهای در کانون به علت نوعی تنظیم هندسی میباشد. گسیختگی زمین در واقع شکستن آشکار و جابه جایی سطح کره زمین در طول گسل است که ممکن است در مورد زلزله بزرگ مترها باشد. گسیختگی زمین خطر بزرگی برای سازههای مهندسی بزرگ مانند سدها، پلها و ایستگاههای قدرت هستهای است در نتیجه نیاز به نقشهبرداری دقیق از گسلهای موجود برای شناسایی هر گونه احتمال شکستن سطح زمین در طول مدت عمر سازه وجود دارد.